مقایسه دنده دستی و دنده اتومات؛ کدامیک بهتر است؟

در هنگام خرید خودرو و یا تعویض خودرو یکی از دغدغه های خریداران اینست که خودرویی با دنده دستی بخرند بهتر است یا دنده اتومات، برای اینکه بتوانیم انتخاب کنیم کدام یک بهتر است باید با طرز کار آن آشنا شویم تا بتوانیم در انتخاب خودرو بهتر عمل کنیم.
با دنده دستی کنترل بهتری روی خودرو داریم ولی از طرفی هم دنده اتومات رانندگی راحتتری را برای ما ایجاد میکند، اما هر کدام مزایا و ویژگی های خاص خود را دارند. نوع رانندگی شما هم در انتخاب نوع دنده بسیار تأثیر گذار است.
دنده خودرو یا گیربکس برای کنترل و کاهش چرخش چرخ ها یا تایر های ماشین است، اگر دنده خودرو نباشد چرخها با همان سرعت 120 کیلومتر در ساعت حرکت میکنند.
 

دنده دستی

طرز کار دنده دستی: یک گیربکس دستی یک قطعه به نام فلایویل دارد که به میل لنگ موتور متصل شده است. فلایویل همراه با چرخیدن میل لنگ می‌چرخد. یک دیسک کلاچ بین صفحه کلاچ و فلایویل وجود دارد. فشاری که توسط صفحه کلاچ ایجاد می‌شود دیسک را به فلایویل متصل می‌کند. زمانی که کلاچ فعال می‌شود، فلایویل صفحه کلاچ و گیربکس را می‌چرخاند. زمانی که پدال کلاچ را فشار می‌دهید، دیگری فشاری از سوی صفحه کلاچ روی دیسک نیست و همین به دنده‌ها اجازه می‌دهد تا بتوانند عوض شوند.
گیربکس‌های دستی تقریباً همیشه مصرف سوخت بهتری برای خودرو در مقایسه با گیربکس‌های اتومات به ارمغان می‌آورند. البته روز به روز با پیشرفت تکنولوژی فاصله میان میزان مصرف سوخت خودروهای مجهز به این دو نوع گیربکس در حال کم‌تر شدن است.
 

دنده اتومات

حسگرها، نوع دنده‌ی موردنیاز را تشخیص می‌دهند و گیربکس‌های اتوماتیک از فشار روغن جهت تعویض دنده استفاده می‌کنند.
مبدل گشتاور نیز به موتور اجازه نمی‌دهد که از حداکثر توان خود استفاده کند؛ بنابراین در شرایط مختلف، سرعت‌ها و قدرت‌های متنوع موتور به کار گرفته می‌شود.این موضوع سبب می‌شود که توان موتور حفظ شود و از آن ‌جهت به‌کارگیری سرعت‌ها و شتاب‌های مختلفی استفاده شود. موتور طی یک برنامه منظم و به‌وسیله‌ی قطعات مختلفی با گیربکس اتوماتیک ارتباط برقرار می‌کند و قدرت موردنیاز خود را برآورده می‌کند.
کارایی گیربکس اتومات را عملکرد سه قطعه به نام‌های توربین، پروانه و استاتور تعیین می‌کند. این قطعات که به شکل فن هستند در سیالی به نام مایع انتقال قرارگرفته‌اند. سپس استاتور با چرخش توربین و چرخدنده ها و دیفرانسیل مقدار مورد نیاز را به هر چرخ منتقل میکند.
گیربکس‌های اتوماتیک پیچیده هستند و قطعات بسیاری دارند و به همین دلیل، هزینه نگهداری آن‌ها بالاست. اگر گیربکس خودرو خراب شود، مدل‌های اتومات هزینه‌های تعمیر بالاتری هم خواهند داشت.
طول عمر دنده دستی و دنده اتومات زیاد است اما هر دو ممکن به دلایلی دچار خرابی شوند بهتر است روغن گیربکس هر چند مذت چک شود تا دچار فرسودگی نشود. گیربکس‌های دستی از روغن واسکازین استفاده می‌کنند که در مقایسه با مایع دنده اتومات (ATF)، طول عمر بیشتری دارند.
 

مقایسه دنده دستی و دنده اتومات

گیربکس‌های اتومات معمولاً با توجه به وضعیتی که خودرو از نظر سرعت و شتاب دارد، بهترین دنده را انتخاب می‌کنند، ولی در بیشتر موارد آن‌ها به گونه‌ای برنامه ریزی شده‌اند که محتاط‌ تر باشند، موضوعی که به تعویض دنده بسیار بالا منجر می‌شود و در واقع، هدر دادن نیروی موتور است.
گیربکس دستی از سویی دیگر، این تصمیم‌ها را به شما واگذار می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا تمام نیروی موجود را قبل از تعویض به دنده بالاتر در اختیار داشته باشید. این موضوع می‌تواند هنگام رانندگی در یک سربالایی یا حین سبقت گرفتن از یک خودروی دیگر بسیار به کار شما بیاید. یک گیربکس اتومات معمولاً دنده را خیلی زود عوض می‌کند و درست زمانی که به حداکثر قدرت موتور نیاز دارید، اجازه بیشتر شدن سرعت را به شما نمیدهد اما این مسئله باعث میشود که کنترل بیشتری رو خودرو داشته باشید و ایمن تر برانید.
یکی از مزایای دیگر دنده اتومات اینست که در ترافیک که نیاز است کلاچ و ترمز پیاپی گرفته شود رانندگی راحتتری را برای شما ایجاد میکند و این یک مزیت برای افرادی است که مهارت رانندگی بالایی ندارند. رانندگی با گیربکس دستی نیاز به تمرکز بیشتری دارد و باید نیرو و توان بیشتری را در رانندگی صرف کنید. 
مصرف سوخت در دنده اتومات به مراتب بیشتر از دنده دستی است چرا که جعبه دنده نیازمند نیروی بیشتر و سوخت بیشتری خواهد بود اما در دنده دستی این نیرو توسط خود راننده تامین میشود و این باعث میشود تا سوخت کمتری مصرف شود.